|
|
de Val van de Berlijnse Muur (9
november 1989)
Al voor de daadwerkelijke val van de Muur op
9 november 1989 waren er signalen dat het communistische regime aan het
wankelen was. Politiek Sovjet-leider Michail Gorbatsjov was al sinds 1986
bezig met economische en politieke hervormingen binnen de Sovjet-Unie.
Onder zijn invloed kwamen er radicale veranderingen op gang binnen het
communistische bolwerk. Om te voorkomen dat de Sovjet-Unie in economische
afgrond terecht zou komen heeft de toenmalige partijleider hervormingen
doorgevoerd die zouden gaan leiden naar een normale markteconomie. Deze
perestrojka was ook een teken naar de andere Oostbloklanden dat het oude
communistische tijdperk haar einde naderde. Dat leidde op 4 juni 1989 tot
de eerste vrije verkiezingen achter het IJzeren Gordijn. Polen had de
primeur om als eerste Oostblokland verkiezingen te houden met als gevolg
dat de communistische partij flink afgerekend werd op de afgelopen
decennia en een zwaar verlies moest incasseren. Op 25 augustus was de
installatie van de niet-communistische premier Tadeusz Mazowiecki een
feit.
Daarna ging het hard met het val van het communistische Oostblok. Op 23
augustus werd door Hongarije de grens met Oostenrijk weer opengezet. Amper
twee maanden later hief de Volksrepubliek Hongarije zichzelf op en werd
het vervangen door de Republiek Hongarije. Het tweede land achter het
voormalige IJzeren Gordijn was ‘om’.
de val van de muur
De Val van de Berlijnse Muur was het volgende wapenfeit. Op 9 november
werd er door Günter Schabowski, één van de belangrijkste politieke leiders
binnen de DDR, een historische persconferentie gehouden. Bijzonder was dat
alle aanwezige journalisten vragen mochten stellen zonder dat daar vooraf,
zoals in het DRR-tijdperk gewoonlijk, voorwaarden aan gesteld werden. De
belangrijkste boodschap die Schabowski te melden had was dat iedere
DDR-burger vanaf dat moment vrij was om de grens over te gaan. De functie
van de Muur ging vanaf dat moment, op 9 november 1989 om 18:57 uur,
verloren. De Muur was fysiek nog aanwezig maar officieel waren er vanaf
dat moment geen beperkingen meer om van Oost-Berlijn naar West-Berlijn en
omgekeerd te reizen.
Die avond was de Muur niet direct geopend. De grenswachten, het leger en
de geheime dienst wisten niet hoe er nu gehandeld moest worden. Pas om
23:52 uur ging de grensovergang Bornholmer Strasse als eerste
daadwerkelijk open. Er volgde toen een kettingreactie waarin alle
grensposten open gingen en de Oost-Duitsers verbouwereerd naar
West-Berlijn gingen. In heel Berlijn kwam er een waar volksfeest op gang
waarvan de beelden de hele wereld over gegaan zijn. De muur werd niet meer
bewaakt en bewoners begonnen de muur die ruim 28 jaar voor een scheiding
tussen de twee stadsdelen gezorgd had af te breken. Veel van de
brokstukken zijn door mensen als souvenir meegenomen, ter herinnering aan
de verdeling van de stad.
De Sovjet-Unie keek toe maar greep ook hier niet in. Velen zien de Val van
de Berlijnse Muur dan ook als de Val van het Oostblok. In de maanden na
deze gebeurtenis in Berlijn volgde er een periode waarin het ene na het
andere communistische regime omviel. In 1991 was de hereniging van
Duitsland een feit. Ook de toenmalige Sovjet-Unie hield op te bestaan. Dit
was op 25 december 1991. Hiermee was een definitief einde gekomen aan het
Oostblok-tijdperk en de Koude Oorlog.
|
